Home Ponik

Küresel Gıda Güvenliğini Anlamak

Gıda güvenliği, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, insanların her zaman yeterli, güvenli ve besleyici gıdaya fiziksel, sosyal ve ekonomik olarak erişebilmesi anlamına gelir. Ancak bugün dünyada yaklaşık 735 milyon insan kronik açlıkla mücadele etmektedir. Bununla birlikte milyonlarca kişi de taze sebze ve protein kaynaklarına ulaşamadığı için yetersiz beslenmektedir.

Gıda güvensizliğinin temel nedenleri şunlardır:

• İklim değişikliği, ürün verimliliğini düşürmekte ve üretim döngülerini bozmaktadır.

• Toprak bozulması, küresel tarım arazilerinin %33’ünü etkilemektedir.

• Su kıtlığı, dünya tatlı su kaynaklarının %70’inin tarımda tüketilmesine neden olur.

• Şehirleşme, tarım arazilerini azaltır ve gıdaya erişimi zorlaştırır.

• Çatışmalar ve göç, savunmasız toplulukların gıda yardımlarına bağımlı hale gelmesine yol açar.

Tüm bu sorunlar, geleneksel tarımın artık tek başına yeterli olmadığını ve alternatif üretim sistemlerine olan ihtiyacı açıkça ortaya koymaktadır.

Akuaponik Nedir?

Akuaponik, balık ve bitkilerin birlikte yetiştirildiği, geri dönüşümlü ve doğayla uyumlu bir tarım sistemidir. İşleyişi şu şekildedir:

1. Balıklar tanklarda yetiştirilir ve dışkıları ile suya amonyak bırakırlar.

2. Yararlı bakteriler, bu amonyağı bitkiler için faydalı nitratlara dönüştürür.

3. Bitkiler, bu nitratları besin olarak kullanır ve suyu temizler.

4. Temizlenen su yeniden balık tankına geri döner, böylece döngü tamamlanır.

Bu doğal süreç, kimyasal gübre veya pestisit kullanmadan, sürdürülebilir ve verimli bir üretim modeli oluşturur.

Akuaponik Sistemlerin Gıda Güvenliğine Katkıları

1. Kaynak Verimliliği

Akuaponik sistemler, geleneksel tarıma kıyasla %90’a kadar daha az su tüketir. Bu özellik, özellikle su sıkıntısı yaşayan bölgelerde büyük avantaj sağlar. Ayrıca toprak gerekmediği için, toprak erozyonunun yoğun olduğu ya da kirlenmiş bölgelerde bile üretim yapılabilir.

2. İkili Gıda Üretimi

Akuaponik sistemlerde iki farklı gıda ürünü aynı anda üretilebilir:

• Taze sebzeler ve yeşillikler: Marul, ıspanak, domates, fesleğen, biber vb.

• Balık proteini: Tilapya, yayın balığı, alabalık gibi türler.

Bu sayede hem bitkisel hem de hayvansal protein kaynağı elde edilir; bu da özellikle beslenme çeşitliliği eksik olan bölgelerde çok değerlidir.

3. Yerel ve Yıl Boyunca Üretim

Akuaponik sistemler, şehir çatıları, konteynerler, boş depolar ya da sera ortamları gibi alanlarda kurulabilir. Bu sistemler mevsimden bağımsız çalışabildiği için yıl boyunca kesintisiz üretim yapılabilir. Böylece iklim değişikliği, kuraklık ya da tedarik zinciri sorunları sistemin işleyişini etkilemez.

4. Ölçeklenebilirlik ve Uyarlanabilirlik

Akuaponik sistemler hem küçük ölçekli aile işletmeleri hem de büyük ticari tesisler için uygundur. Yerel malzemelerle kurulum yapılabilir, güneş enerjisiyle çalışabilir ve düşük maliyetli çözümler üretilebilir.

Özellikle şu alanlarda akuaponik sistemler oldukça faydalıdır:

• Mülteci kampları ve afet bölgeleri,

• Şehirlerde gıda erişimi düşük mahalleler,

• Tarım yapmaya elverişsiz araziler.

5. Çevreye Saygılı Üretim

Geleneksel tarım ormansızlaşma, pestisit kirliliği ve su kaynaklarının tükenmesi gibi çevre sorunlarına yol açabilir. Akuaponik sistemler ise:

• Tarımsal atıkları azaltır,

• Kimyasal gübreye ihtiyaç duymaz,

• Doğal döngülere uyum sağlar ve biyoçeşitliliği korur.

Bu sistemler, döngüsel ekonomi ve rejeneratif tarım ilkeleriyle birebir örtüşür.

Dünyadan Gerçek Akuaponik Uygulamaları

• Ürdün ve Kenya: Mülteci kamplarında kurulan akuaponik sistemler, ailelere taze gıda ve gelir kaynağı sunmaktadır.

• Şikago ve New York: Şehir içindeki boş binalarda kurulan akuaponik çiftlikler, sağlıklı gıdaya erişimi artırmakta ve istihdam sağlamaktadır.

• Güneydoğu Asya ve Pasifik Adaları: Kırsal topluluklar, ithalata bağımlı olmadan yerel üretim sayesinde gıda güvencesi kazanmaktadır.

Bu örnekler, akuaponik sistemlerin farklı iklim ve coğrafyalarda nasıl başarıyla uygulanabileceğini göstermektedir.

Zorluklar ve Yaygınlaştırma İçin Gerekli Adımlar

Elbette her sistemin olduğu gibi akuaponik sistemlerin de bazı zorlukları vardır:

• Kurulum maliyeti görece yüksektir.

• Teknik bilgi gerektirir: su kimyası, biyoloji, mekanik ve enerji sistemleri konusunda bilgi sahibi olunmalıdır.

• Balık yemi ve ekipman temini, bazı bölgelerde zor olabilir.

Ancak bu sorunlar, doğru eğitim, destek programları ve yatırımlarla kolayca aşılabilir. Mikro finansman, STK iş birlikleri ve devlet teşvikleri ile akuaponik sistemler daha da yaygınlaştırılabilir.

Atlas Aquaponics Olarak Biz Ne Yapıyoruz?

Atlas Aquaponic olarak, hem bireysel girişimcilere hem de kurumlara, çevreye duyarlı ve verimli akuaponik sistemler kurmaları için destek sağlıyoruz. Amacımız:

• Kırsalda üretim yapan çiftçilere dört mevsim üretim desteği sağlamak,

• Şehirlerde sürdürülebilir gıda altyapısı oluşturmak,

• Gıda güvencesi olmayan bölgelerde uzun vadeli çözümler sunmak.

Eğitimden sistem kurulumuna kadar her aşamada yanınızdayız.

Sonuç: Gıda Sistemlerinde Yeni Bir Dönem

Akuaponik tek başına tüm dünyayı doyuramaz. Ancak doğru bir stratejiyle, diğer sürdürülebilir tarım yöntemleriyle birlikte kullanıldığında, gıda güvenliğinde devrim yaratabilir. Bu sistem sayesinde:

• Doğal kaynaklar korunur,

• Yerel üreticiler güçlenir,

• İklim krizine karşı dirençli üretim yapılabilir.

Sürdürülebilir bir gelecek için tarımı yeniden düşünmenin zamanı geldi. Akuaponik, bu geleceğin temel taşlarından biridir.